In het begin van de lockdown werden er in Brussel meer dan 820 hotelkamers geopend voor de opvang van dakloze mensen. Maar intussen werden deze structuren beetje bij beetje gesloten, en momenteel blijven er officieel slechts 92 plaatsen over (volgens Bruss'help).
Bij Straatverplegers betreuren we dat ten zeerste.
Nu de tweede Covid-golf zo sterk woekert, is eens te meer duidelijk dat we de inspanningen om de mensen zo snel mogelijk een onderkomen te verschaffen dat verder gaat dan de klassieke noodopvang, primordiaal zijn. Zowel om de pandemie als het probleem van dakloosheid onder controle te krijgen. De crisis schept de gelegenheid om stappen vooruit te zetten, maar we moeten die kans wel met beide handen grijpen.
Met het oog op de naderende winter zullen er 990 plaatsen beschikbaar zijn in de klassieke noodopvang bij de SAMU SOCIAL. Daarnaast zijn er, met steun van het Gewest, nog ongeveer 140 plaatsen ingericht door verschillende andere structuren. Een aantal daarvan blijven op min of meer middellange termijn beschikbaar, andere zijn echte huisvesting voor periodes tot 5 jaar! Dat is een goede zaak. Maar het moet mogelijk zijn meer te doen en gebruik te maken van de crisis die vandaag de hotelsector treft om een meer duurzame oplossing voor het probleem van dakloosheid uit te werken.
Wat ons betreft zijn hotels een uitstekende manier om dakloze mensen in Covid-tijd op te vangen, veel beter dan de gewone noodopvangcentra.
De mensen kunnen er echt afgezonderd worden in kleine groepen, of zelfs individueel. Voor de mensen is het een veel rustiger onderkomen, omdat ze er veel meer privacy en autonomie hebben dan in noodopvangcentra. Die zijn meestal overbevolkt en onveilig. Een en ander betekent ook dat het veel gemakkelijker is om aan hun re-integratie en duurzame herhuisvesting te werken, waar de klassieke noodopvang zich veel minder toe leent.
Vandaag blijft de opvang capaciteit voor dakloze mensen nog steeds te klein ten opzichte van de reële noden. We zijn dus nog veraf van een optimale oplossing voor alle mensen die zich nog op straat moeten overleven. We blijven dan ook, samen met de andere sector-organisaties, aandringen om onmiddellijk het systeem waarbij hotelkamers ter beschikking worden gesteld, terug volop te activeren en uit te breiden. De huidige crisis in de hotelsector, waarbij duizenden kamers leeg blijven, schept daarvoor een unieke gelegenheid. En ook de hotelsector kan er maar wel bij varen.
De inzet van hotels lost zeker niet alle problemen op met betrekking tot duurzame huisvesting. Maar de omstandigheden zijn er alleszins veel beter om dit doel te bereiken dan wanneer de mensen op straat of in een klassieke noodopvang zouden verblijven. We merken in onze dagelijkse praktijk dat de voordelen legio zijn.
Als we vandaag de nodige middelen vrijmaken – financieel om de hotels te ondersteunen, tijd en hulp vanuit de OCMW’s, samenwerking met de hulporganisaties en toegang tot voldoende woonsten – kunnen we drie vliegen in één klap slaan : de Covid-crisis terugdringen door mensen uit de publieke ruimte te halen, de hotelcrisis verzachten door een aantal faillisementen af te wenden en het dakloosheidsprobleem verkleinen door de dakloze mensen te huisvesten. Dan zouden we van de crisis écht een opportuniteit gemaakt hebben !
Dr. Pierre Ryckmans
Medisch coordinator Straatverplegers vzw