Verhalen

Negen jaar lang woonde meneer P. in een appartement in een buurt waar hij zijn gewoontes had, zijn referentiepunten. Het was zijn thuis. Maar hij bevond zich in een zeer moeilijke situatie, gekenmerkt door ernstige psychische problemen en een extreem problematisch alcoholgebruik.

Sommig nieuws treft een team diep. Het herinnert ons eraan wat het werkelijk betekent om “het leven te begeleiden” — als de dood zelf ook deel wordt van dat pad.

Liam was pas vierendertig. Veel te jong om te sterven. Na een lang parcours op straat woonde hij sinds kort in een echte woonst. Een plek die hij met zorg en smaak naar zijn beeld had ingericht.

Zelfs in situaties die uitzichtloos leken.
De persoon komt in beweging. Zet stappen, neemt weer wat controle over zijn of haar leven.
Een referentieadres, inkomsten, een aanvraag voor opname, een zoektocht naar een woning.
Er komt iets in beweging.

Er zijn verschillende gemeenschappelijke punten tussen onze patiënten, maar er is er één die universeel is: de eenzaamheid…

Wanneer een van onze patiënten klaar is om in een woning te trekken, wordt dat vaak gezien als een overwinning. Maar die overwinning gaat gepaard met een emotionele complexiteit die maar weinig mensen zich kunnen voorstellen. De eenzaamheid, die al een constante metgezel was in het leven van mensen zonder dak, kan nog zwaarder wegen eens ze gehuisvest zijn.

Zes maanden na het overlijden van onze dierbare collega Pierre (✝23-03-2025) delen we een van zijn vele reflecties, als eerbetoon. Pierre belichaamde de professionele inzet en menselijkheid die de kern vormen van het werk van Straatverplegers. Zijn woorden blijven in ons nazinderen.

Sinds ik in oktober 2024 bij Straatverplegers ben gestart, heb ik de kans gehad om een aantal zeer leerzame vormingen en bijscholingen te doen. Wat me het meeste is bijgebleven, is een vorming die ik tijdens mijn stage in 2023 volgde: werken met mensen met schizofrenie. Een ervaring die mijn begrip van deze complexe realiteit danig door elkaar heeft geschud en die er vandaag nog voor zorgt dat ik de manier waarop ik patiënten naar een nieuwe thuis begeleid, heb aangepast.

Wellnessmomenten met patiënten, of ze nu op straat of gehuisvest zijn, komen vaak voort uit eenvoudige gebaren: samen zitten, een koffie drinken, een maaltijd delen. Deze schijnbaar banale momenten zijn in werkelijkheid van fundamenteel belang. Ze creëren verbinding, openen gesprekssituaties en maken het soms mogelijk om patiënten op een andere manier te leren kennen. In deze alledaagse tussenpozen vinden sommigen het nodige vertrouwen om zich open te stellen en een stukje van hun verhaal te delen.

Maart 2024: de maand waarin Meneer eindelijk zijn woning kreeg. Na jaren heen en weer tussen straat en opvanghuizen had hij eindelijk een dak boven zijn hoofd. Die dag hield hij niet alleen een sleutel vast, maar ook een sprankje hoop. Een stille droom die hij al lang koesterde: terug naar zijn thuisland reizen en zijn moeder opnieuw zien — na veel te lange tijd.

Soms kan alles plotseling kantelen — ten goede.
Vandaag gaan we op straatronde. Het doel: Mevrouw T., een patiënte die al een paar dagen uit het ziekenhuis verdwenen is, terugvinden. De ongerustheid neemt toe, dus doorkruisen we Brussel, wijk per wijk. We besluiten langs La Fontaine (hygiënecentrum) te gaan — misschien heeft iemand haar daar gezien?

Enkele weken geleden bood ik voor het eerst een shiatsu-sessie aan bij een van onze geherhuisveste patiënten, Meneer Y. Deze energetische therapie uit de traditionele Japanse geneeskunde herstelt het evenwicht in het lichaam door energiepunten te stimuleren via gerichte aanraking. Voor Meneer Y was het een primeur.

Een paar maanden geleden moesten we definitief afscheid nemen van Pierre Ryckmans, onze coördinerend arts. Sinds zijn overlijden komen de herinneringen aan hem in golven terug. Sommige momenten lieten een diepere indruk na dan andere.

Waarom praten over meritocratie en dakloosheid? Ik wil graag enkele bedenkingen delen over een thema dat me nauw aan het hart ligt: hoe onze visie op succes en falen bepaalt hoe we mensen in een situatie van dakloosheid zien – en hoe zij zichzelf zien.