Huisvesting is de oplossing voor dakloosheid. En dat komt goed uit want het recht op behoorlijke huisvesting is in de Belgische Grondwet vastgelegd! In 2020 telde Brussel 5000 dakloze en slecht gehuisveste mensen en de situatie is door de opeenvolgende crises nog verslechterd. Hoe is dat mogelijk?
Hieronder volgt een artikel, gebaseerd op de getuigenis van Wanda Duhamel, verantwoordelijk voor huisvesting bij Straatverplegers.
Het recht om zich in een behoorlijke woning veilig te voelen
"Het feit van te kunnen zeggen 'Ik ben thuis', dat doet ongelooflijk veel deugd."
- Luc, een door Straatverplegers gehuisveste patiënt
In zijn getuigenis vertelde Luc ons hoe veilig hij zich voelt sedert hij opnieuw een woning kon betrekken. Het recht op veiligheid is vastgelegd in artikel 3 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en huisvesting is daarin een belangrijk element. Het recht op behoorlijke huisvesting staat ook in artikel 23 van de Belgische Grondwet.
Waarom slapen er dan steeds meer mensen op straat? Wat verhindert deze mensen om van deze onvervreembare rechten gebruik te maken?
De woningkeuze is essentieel voor de duurzame herintegratie van dakloze mensen
De particuliere markt is vaak niet geïnteresseerd in sociale woningen; die bevinden zich in ghetto’s waar het aan groene zones ontbreekt.
Als een sociale woning je niet bevalt, kan je weigeren, maar je verliest dan wel je plaats op de wachtlijst. En dat is, gezien het gebrek aan beschikbare woningen in Brussel, niet altijd een optie.
En toch is de keuze van je leefomstandigheden van het grootste belang. Ik daag iedereen uit om te gaan leven in de woontorens van het Peterbospark, zonder lawaai- en temperatuurisolatie, en waar de drugshandel tot in Marseille bekend staat.
Sociale verhuurkantoren bieden een alternatief
Om iets te doen aan het schreeuwend tekort aan sociale woningen in Brussel werken wij vooral met Sociale Verhuurkantoren (SVK), die een link met de particuliere markt hebben.
De SVK’s beheren de woningen die eigenaars beschikbaar stellen. Het gaat om eigenaars van vele woningen die het beheer ervan aan sociale instellingen uitbesteden en zelf ergens anders leven. Of om grote ondernemingen die in woningen investeren, vooral in ruil voor fiscale voordelen.
Maar een SVK berekent de huur, anders dan bij sociale woningen, niet op basis van het persoonlijke inkomen. Bij een inkomen van ongeveer €1.100 ligt de huur voor een sociale woning rond de €200, exclusief lasten. Bij een SVK kan dat oplopen tot €500.
Huisvesting: de problemen voor mensen zonder papieren
In de Universele Verklaring van de Rechten voor de Mens staan nog enkele andere belangrijke bepalingen: het recht zich vrijelijk te verplaatsen (artikel 13), het recht op asiel (artikel 14) en het recht op een voldoende levensstandaard, inclusief huisvesting (artikel 25). Zonder artikel 1 te vergeten: “Alle mensen worden vrij en gelijk in waardigheid en rechten geboren”.
Maar in België heb je zonder papieren en inkomen geen recht op een woning… in ieder geval niet op een vaste, wettelijke, beschermde, gereguleerde woning.
Dakloze mensen en de personen zonder papieren en zonder hoop op een goede afloop van asiel- en regularisatieprocedures komen dan terecht op de (reeds veel te lange) lijst van overlijdens op straat.
Doe mee aan de Housing Action Day 2023
Om dakloosheid te beëindigen moet iedereen over een woning kunnen beschikken. Doe op zondag 26 maart mee aan de Housing Action Day om volgende eisen kracht bij te zetten:
- Een onmiddellijke verlaging van de huurprijzen!
- Een einde aan uithuiszettingen en regularisatie voor iedereen!
- Meer sociale huisvesting en alternatieven voor de privé huurmarkt!